Powikłania cukrzycy w obrębie narządu wzroku to m.in.: retinopatia cukrzycowa, jaskra, zaćma, zaburzenia refrakcji, zapalenie spojówek i porażenie nerwów okoruchowych.
U chorych na cukrzycę mogą również wystąpić typowe objawy zespołu suchego oka, takie jak zaburzenia ostrości widzenia, suchość oczu, uczucia ciała obcego i zaczerwienienie wokół oka. To efekt nieprawidłowości filmu łzowego i uszkodzenia tkanek przez hipoglikemię. Jak dbać o oczy przy cukrzycy?

Każdy chory na cukrzycę jest w grupie ryzyka chorób oczu. Powodem powikłań w obrębie narządu wzroku jest hiperglikemia, czyli podwyższony poziom cukru we krwi. Zaburzenia metaboliczne, neuropatia, zaburzenia naczyniowe (przede wszystkim mikroangiopatia cukrzycowa – zmiany w drobnych naczynkach krwionośnych) prowadzą do rozwoju procesów zapalnych, uszkodzenia delikatnych naczyń krwionośnych w siatkówce, a w konsekwencji do ich degeneracji.

Retinopatia cukrzycowa

W wyniku retinopatii cukrzycowej dochodzi nie tylko do uszkodzenia siatkówki, lecz także do innych uszkodzeń i chorób oczu. Czynniki, które mają wpływ na rozwój retinopatii cukrzycowej, to m.in.: czas trwania cukrzycy i jej typ, źle leczona cukrzyca, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze i hiperlipidemia, choroby nerek, ciąża.

Pierwsze objawy retinopatii, takie jak utrata ostrości wzroku czy czarne plamy w centrum widzenia, występują zwykle w znacznym stadium zaawansowania choroby. Jeśli retinopatia cukrzycowa nie jest prawidłowo leczona, może prowadzić do utraty wzroku i zaburzeń widzenia.

Czytaj więcej: Retinopatia cukrzycowa: przyczyny i objawy zaburzenia wzroku

Podstawowym warunkiem skutecznego zapobiegania cukrzycowej choroby oczu są systematyczne badania okulistyczne: badanie dna oka, badanie ostrości wzroku, ocena ciśnienia w gałce ocznej, angiografia fluorescencyjna dna oka. Cykliczne badania pozwalają wykryć wczesne oznaki retinopatii (np. mikrotętniaki), które jeszcze nie dają wyraźnych objawów.

W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia retinopatii lub spowolnienia jej postępu chorzy na cukrzycę powinni unormować glikemię. Podstawą w samokontroli jest regularne mierzenie poziomu cukru – najlepiej za pomocą nowoczesnego glukometru (np. glukometry OneTouch Select Plus oraz OneTouch Select Plus Flex korzystają z technologii ColourSure – pacjent otrzymuje informacje, dzięki którym natychmiast orientuje się, czy  powinien wyrównać glikemię).

Objawy zespołu suchego oka to m.in. pieczenie, swędzenie i podrażnienie oka, uczucia piasku pod powiekami, zamazywania obrazu, ból przy mruganiu, nadwrażliwość na światło. Przyczyną są najczęściej mikrouszkodzenia nerwów narządu wzroku i upośledzenie ukrwienia tkanek, które mogą wpłynąć na czynność gruczołów łzowych. Leczenie objawowe polega zwykle na dobraniu kropli do oczu (preparaty tzw. „sztucznych łez”) – najlepiej bez środków konserwujących.

Zespół suchego oka w cukrzycy

Objawy zespołu suchego oka to m.in. pieczenie, swędzenie i podrażnienie oka, uczucia piasku pod powiekami, zamazywania obrazu, ból przy mruganiu, nadwrażliwość na światło. Przyczyną są najczęściej mikrouszkodzenia nerwów narządu wzroku i upośledzenie ukrwienia tkanek, które mogą wpłynąć na czynność gruczołów łzowych. Leczenie objawowe polega zwykle na dobraniu kropli do oczu (preparaty tzw. „sztucznych łez”) – najlepiej bez środków konserwujących.

Zaćma w cukrzycy

Zaćma, inaczej katarakta, to choroba oczu, która prowadzi do powstawania plamek na soczewce lub zmętnienia dużych obszarów w soczewkach. Z tego powodu dostęp promienia światła do siatkówki jest utrudniony – dochodzi do upośledzenia ostrości wzroku. Pierwsze objawy zaćmy to zamglone widzenie, zaburzenia w ocenie odległości i pogorszenie ostrości widzenia.

W pierwszej fazie leczenia zaćmy stosuje się krople do oczu, w zaawansowanej formie choroby stosowane są zabiegi operacyjne (usunięcie zmętniałej soczewki i wstawienie sztucznej).

Jaskra w cukrzycy

Zaawansowane zmiany cukrzycowe w gałkach ocznych mogą przyczynić się do rozwoju jaskry. Czynnikiem wywołującym jaskrę są najczęściej zaburzenia przepływu w kącie przedniej komory oka, które prowadzą do wzrostu ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Pierwsze objawy jaskry to m.in. ból gałek ocznych i pieczenie.

W pierwszym stadium rozwoju jaskry stosuje się krople zmniejszające ciśnienie w gałkach ocznych, leki wspomagające odpływ cieczy wodnistej z gałki ocznej.

Sprawdź kompendium wiedzy: Powikłania cukrzycy. Rodzaje, charakterystyka, leczenie.